Prva molekularna detekcija humanog oboljenja izazvanog Tula serotipom Hantavirusa u Nemačkoj

Ostrvo Rajms, koje je nekada korišćeno za istraživanje biološkog oružja, danas nemački naučnici koriste za razvijanje vakcina kojima spasavaju živote. Ovde je prvi put u martu 2021.molekularnim putem utvrđeno “Tula”  serotip virusa koji pripada grupi hantavirusa kod jednog pacijenta iz Nemačke.

Jedan mladić je morao da bude hospitalizovan jer je imao simptome akutne insuficijencije bubrega. Serološki testovi potvrdili su sumnju , ali tip virusa koji uzrokuje bolest nije bio poznat. Dodatna molekularna analiza konsultantske laboratorije za hantaviruse Charité pokazala je da je ovaj pacijent iz Nemačke inficiran Tula serotipom .

U uporednoj filogenetskoj analizi na Friedrich Loeffler Institute (FLI), sekvenca genoma dobijena od virusa bila je najsličnija sekvencama Tula serotipa virusa kod poljskih miševa. „Ovaj rezultat sada stavlja poljskog miša i Tula  serotip virusa više u fokus epidemiologije Hantavirusa što zahteva bolje tipiziranje Hantavirusnih bolesti u budućnosti. „, kaže prof. Dr Rainer Ulrih, šef Nacionalne referentne laboratorije za hantaviruse kod životinja na FLI.

Rezultati ove studije ponovo potvrđuju potrebu za bliskom saradnjom humane i veterinarske medicine u okviru koncepta “jedno zdravlje”(One Health). Zajedničke naknadne studije sa Institutom Julius Kühn preciznije će okarakterisati širenje Tula serotipa među poljskim miševima i drugim glodarima.

Još o Hantavirusima:

U Nemačkoj postoje najmanje četiri serotipa Hanatvirusa patogenih za ljude koje prenose glodari. Većina humanih bolesti bilo je izazvano Puumla serotipom, a voluharica je rezervoar virusa. Virus Puumala nalazi se samo u zapadnom, severozapadnom i južnom delu Nemačke, dok u istočnom delu Nemačke nije pronađen. Tula serotip, koji je usko povezan sa virusom Puumale javlja se u svim delovima Nemačke.

Glavni rezervoar domaćin Tula serotipa je poljska voluharica, značajna štetočina za poljoprivredu i šumarstvo jer se masovno razmnožava. Razlikovanje na osnovu antitela između infekcije serotipom Puumala i Tula, zahtevalo bi složeni dijagnostički test koji se može obaviti samo u specijalizovanim laboratorijama. Aktuelne metode serološke detekcije ne mogu da pokažu ovu razliku zbog jake antigene sličnosti između dva serotipa virusa.

Pored toga, bolesti uzrokovane serotipom Dobrava-Beograd opisane su u istočnom delu Nemačke. Seul serotip nedavno je molekularno prvi put otkriven kod pacijenta u Nemačkoj kod poticao je od domaćeg pacova. Dva poslednje pomenula serotipa Hantavirusa su takođe usko povezana antigenski, ali se jače razlikuju od grupe Puumala virus / Tula virus.

U svetlu epidemije KOVID-19 ,pored poznatih oboljenja koje izazivaju Hantavirusi, a poznati su pod nazivom hemoragična groznica sa bubrežnim sindromom, danas je utvrđeno da ovi virusi mogu izazvati oboljenje koje se manifestuje respiratornim problemima (Hantavirus pulmonarni sindrom), a u Americi je registrovano 20- 40 slučajeva ovog oboljenja godišnje. U nastavku pogledajte uporednu šemu razlikovanja ovog oboljenja I KOVID-19 bolesti.

HANTAVIRUSI U SRBIJI

Hantavirus, uzročnik „mišje groznice“ je RNK virus iz roda Hantavirus, porodice Buniaviridae. Na našim prostorima prisutni su serotipovi: Seoul, Poumala i Dobrava (Beograd). U Srbiji je ova bolest je opisana prvi put 1954. godine, dok je prva epidemija registrovana 1961. godine na Fruškoj Gori koja je poznato endemsko područje ove bolesti.

Ovaj virus prirodno kruži i održava se među šumskim glodarima ( šumski, poljski i domaći miš,kao i domaći pacov). Zaražene životinje većinom nemaju simptome, već samo izlučuju virus u spoljašnju sredinu. Zaraženi glodar preko svojih izlučevina (pljuvačke, mokraće i izmeta) zagađuje spoljnu sredinu (zemljište, vodu i predmete). Ukoliko je dostupna, hrana privlači glodara i na taj način biva izložena kontaminaciji izlučevina glodara.

Ljudi mogu da se zaraze direktnim ili indirektnim kontaktom sa zaraženim životinjama: udisanjem kontaminirane prašine ili upotrebom hrane i vode koji su zagađeni svežim izlučevinama zaraženih glodara kao i prilikom direktnog kontakta – hvatanje, ubijanje životinja i sl.
Dobra vest je da se bolest ne prenosi sa čoveka na čoveka.

Period inkubacije može da traje 3 do 45 dana, najčešće 3-4 nedelje.
Bolest počinje naglo, sa visokom temperaturom (do 40ºC), drhtavicom, glavoboljom, bolovima u krstima. Javlja se i bol u stomaku, povraćanje, slabost i suvoća usta, crvenilo lica i konjuktiva, tačkasta krvarenja po koži, smanjeno izlučivanje urina. „Mišija groznica“ se najčešće javlja kao blago oboljenje i bez laboratorijske potvrde se teško može postaviti dijagnoza, pa se pacijent vodi pod dijagnozom prehlade ili oboljenja sličnom gripu. U malom procentu inficiranih oboljenje može da ima teži tok, sa izraženim krvarenjima i razvijenim hemoragičnim sindromom, kada je potrebno bolničko lečenje. Smrtni ishod se javlja u 5-10% obolelih pacijenata.

Kako se zaštititi?

1. Izbegavati boravak u prirodnim žarištima mišije groznice. Izbegavati boravak u bujnoj vegetaciji niskog rastinja (gde se glodari razmnožavaju) i terene koji su izrovareni mišijim rupama.
2. Životne namirnice i vodu za piće obavezno zaštititi od glodara, naročito za vreme boravka u šumi, polju, vikendici, na izletu i drugim mestima u prirodi. Ne ostavljati ih direktno na zemlji!
3. Ne konzumirati vodu iz neuređenih šumskih izvora i bara, jer mogu biti kontaminirani izlučevinama glodara.
4. Dezinfikovati površine koje su kontaminirali glodari.Površine ne čistiti metlom ili usisivačem; koristiti vlažne krpe natopljene dezinficijensima.
5. Izbegavati direktno ležanje na zemlji, pogotovo ako su uočeni glodari ili njihove rupe.
6.Ne loviti i ne dirati žive ili uginule glodare.
7. Ako posle boravka prirodi primetite tegobe karakteristične za mišiju groznicu, odmah se javite lekaru radi dobijanja terapije. Pri pregledu, obavezno navedite podatak o boravku u prirodi i mogućem dodiru sa glodarima.
8. Uništavti glodare (deratizacija). To obavljaju registrovane stručne službe u seoskim domaćinstvima, u naseljima i oko naseljenih mesta u blizini žarišta, stambenim blokovima, parkovima, deponijama i mestima gde su otkriveni oboleli od „mišije groznice“.

Naučni institut za veterinarstvo ‘Novi Sad’ jedna je od ustanova koja ima izuzetno iskusnu stručnu službu koja pruža usluge dezinfekcije, dezinsekcije  i suzbijanja glodara (deratizacije).